De macht van de IK-reflex

Je kunt het je vast levendig voorstellen: je zit op de fiets en er rijd een blauwe Volvo voorbij, precies dezelfde als die van je collega waarmee je vorig week een flinke ruzie had. De collega is niet eens in de buurt, maar jij gaat weer helemaal aan. Je voelt weer die woede en je gedachten gaan op hol van wie die collega wel niet denkt dat zij of hij is en ga zo maar door. Terwijl er in het hier en nu niks aan de hand is. Je zit op de fiets, de zon schijnt, de vogels fluiten.

Je bent getriggerd. Maar wat is dat eigenlijk ‘getriggerd zijn’? Dan wordt er in je lichaam een oude opgeslagen pijn geactiveerd. We dragen allemaal oud zeer mee van levenservaringen die niet prettig waren. Die pijn hebben we niet losgelaten, maar vastgehouden in ons lichaam, vooral op specifieke plekken die ook wel ‘chakra’s’ worden genoemd. Die pijn voelt als knijpen, druk, ongemak, samentrekking. Je voelt dan bijvoorbeeld een bal in je onderbuik, een knoop in je maag, een steen op je borst of een brok in je keel. Dan zijn de chakra’s minder mooi open. Voel je daar ontspanning of openheid, dan zijn de chakra’s meer open.

Die oude pijn willen we niet voelen. We doen daarom alles om weg te komen van die pijn en akelige gevoelens. We drukken het weg en daardoor houden we het juist vast. Als de pijn wordt geraakt, komt je ik-reflex op gang: je voelt de pijn in je lichaam, je wordt emotioneel, je gedachten gaan op hol en je begint dingen te zeggen of doen waardoor jij de pijn niet hoeft te voelen. Je gaat bijvoorbeeld eten (vooral snoepen en snacken), alcohol drinken, schelden, ruzie maken, de ander de schuld geven, roddelen, opscheppen, anderen kleineren, slachtoffer spelen, te hard werken, overdreven sporten, van alles kopen wat je niet nodig hebt en ga zo maar door.

De vraag is dan, wat te doen, als je hier vanaf wilt? Jij bent niet al die emoties en gedachten in je hoofd. Jij bent niet die ‘ik’ die zo heftig omhoog komt als je bent getriggerd – dat is ‘gewoon’ je ‘ego’. Er zit niet alleen gedachten en emoties in je, maar ook een waarnemer die dat drama kan zien. Jij bent de waarnemer, de onberoerde getuige van het schouwspel dat zich in de wereld en in jouzelf voltrekt. Door deze waarnemer kun je afstand nemen van al dat drama in je, van de gedachten, van de emoties en zelfs van de pijnen in het lichaam. Die waarnemer wordt ook wel de ziel, het bewustzijn, het Zelf genoemd.

Loslaten van de gedachten, de emoties en de pijn in het lichaam doe je door innerlijk te ontspannen. Maar innerlijk ontspannen als je helemaal verstijft bent door een gebeurtenis, zoals die auto die je doet denken aan een ruzie van vorige week, dat is niet eenvoudig. Dus wat doe je dan? Probeer om niet naar de snoeppot te lopen en schenk geen wijntje in. Troost jezelf, wees lief voor jezelf, neem jezelf op schoot. Je kunt ook iets doen dat je helpt ontspannen, zoals Yoga, muziek luisteren of wandelen. Blijf met je aandacht bij de pijn en probeer het helemaal toe te laten. Adem er naartoe als het extreem venijnig wordt. Als je de pijn helemaal hebt gevoeld op de zere plek in het lichaam, stroomt het weg. Het vinden van manieren om te ontspannen terwijl je (heftige) innerlijke pijn hebt, is een persoonlijke ontdekkingstocht, omdat iedereen op een andere manier innerlijk ontspant. Als je de pijn werkelijk loslaat, wordt de herinnering uit het verleden neutraal. Die pijn wordt dan niet meer getriggerd.

De essentie van de zoektocht naar jezelf is het verdragen van, leren omgaan met en uiteindelijk loslaten van oude innerlijke pijnen. Daardoor kom je steeds dichter bij jezelf, bij die waarnemer. Als je er dichterbij komt, merk je dat de ziel voelt als pure liefde. Dan maak je zelf de wereld iedere dag een stukje liefdevoller. Op dat pad is het leven je leermeester. Trigger na trigger kom je verder. Als je de pijn nog niet helemaal hebt losgelaten, als de pijn nog niet helemaal in de kern hebt gevoeld, blijft een specifieke pijn keer op keer nog terugkomen. Dan heb je binnenin weer werk te doen. Gras gaat niet sneller groeien door eraan te trekken. Dus neem de tijd, gun jezelf dat het een proces van vallen en opstaan is – en zwaai even lachend naar die blauwe Volvo.