Het is volgens Eben Alexander de hoogste tijd dat deze wereld wakker wordt als het gaat om het ‘waar-zijn’ van de NDE. Volgens dr. Alexander maken de inzichten omtrent de wereld achter de NDE zelfs het verschil als het gaat om de vooruitgang van de mensheid. Hij zou dan ook graag willen dat er meer studies komen met betrekking tot dit onderwerp. ‘Er is meer dan genoeg bewijs voor de realiteit van meerdere dimensies binnen dezelfde werkelijkheid. Of dat nu gaat om het hiernamaals of om het fenomeen reïncarnatie: er is geen gebrek aan overduidelijk bewijs.’
Godskracht
‘Het staat wat mij betreft ook buiten kijf waar dit ons uiteindelijk zal brengen. Als we blijven doen alsof de fysieke werkelijkheid de enige is die bestaat, dan zal dat geloof ons uiteindelijk de das omdoen. Het is de sombere en schamele gedachte die materialisme heet. Gelukkig zijn er steeds meer boeken die de oude ‘waarheden’ ontkrachten en ontmantelen. Het geheim van Elysion komt als geroepen. Net als John C. Hagans boek in de VS: The Science of Near-death Experiences. Ik zou kunnen zeggen dat ik het wel als schokkend ervaar, dat de wereld blijft doen, alsof de NDE nog ter discussie staat. Vooral gezien het enorme aantal NDE’s die de laatste decennia is gemeld. Maar we kunnen het ook positief formuleren. Het is nu kennelijk de perfecte tijd om het kennismateriaal op de juiste manier aan de mensheid te presenteren. En dat is goed nieuws: zeker als het gaat om het ‘theologisch’ aspect. Er zijn van oudsher tal lessen bekend geworden over een ‘godskracht’, een bewustzijnskracht die ons allemaal verenigt. Deze kracht is werkzaam door en zichtbaar in liefde, vriendelijkheid en mededogen.’
Primitief
In Nederland hebben we 17 miljoen inwoners, waarvan Pim van Lommel zegt dat daarvan zo’n 650.000 mensen een NDE hebben gehad. Is er iets over te zeggen hoe die verhoudingen liggen in de VS? ‘Ik denk dat er hier in de VS,’ zo antwoordt de neurowetenschapper, ‘waarschijnlijk ergens rond de vijftien miljoen Amerikanen zijn die een NDE hebben gehad. Maar deze cijfers zijn onvoldoende onderzocht. Door de primitieve modus van het materialisme in onze cultuur wordt wat al jaren bekend is over de NDE, nog steeds niet onderworpen aan serieuze wetenschappelijke studie. 15 miljoen mensen met een NDE: je zou denken dat dat voldoende aanleiding zou zijn tot verdere studie.’
Publiek
‘Er is iets bijzonders aan de hand,’ zo vertelt Eben. ‘Als we kijken naar) de geschiedenis van) de evolutie in het denken, hebben we in de afgelopen tien jaren in veel opzichten meer vooruitgang geboekt dan in de hele vorige geschiedenis. Zeker als het gaat om een wetenschappelijke presentatie van het bewijs. Ik denk dat het gewoon een kwestie van tijd is voordat deze kennis meer invloed krijgt op het besef bij het grote publiek. Maar even een relativering: veel mensen die een NDE hebben gehad weten niet dat er een steeds grotere groep wetenschappers is die deze ervaringen wél serieus nemen. Er zijn te veel mensen die nog steeds bang zijn dat ze gek geworden zijn. Dus praten er nog steeds niet over. Het was een van de redenen waarom ik Proof of Heaven – Bewijs van de Hemel schreef en besloot om het te publiceren.’
Frontlinie
‘Ik heb een tijd lang gedacht dat een nieuwe wetenschappelijke benadering, aan de hand van de beschikbare gegevens, allereerst de mentaliteit van artsen zou kunnen veranderen in de hoop dat zij het voortouw zouden nemen. Ik realiseerde me later dat het echter de verpleegkundigen waren die wat deze zaken betreft, altijd in de frontlinie gestaan. Ze hebben dit soort verschijnselen altijd al waargenomen. Ik herinner me dat ik vrienden had, verpleegkundigen, in het Brigham-ziekenhuis die me probeerden te overtuigen van een aantal van deze gevallen. In die tijd was ik nog te zeer verknocht aan mijn soort kleine materialistische wetenschappelijke wereldbeeld. Hun patiënten hadden deze verschijnselen gehad. Mijn vrienden wilden me informeren over de rol van de ziel en alles daaromheen. Maar ik stond er in die tijd niet genoeg voor open.’
Gewist
Toen Eben na zijn eigen ervaring uit coma kwam, moest hij beginnen te erkennen dat de zaken des levens wel wat anders in elkaar zaten hij dacht. Hij stond voor de uitdaging zijn eigen materialistische opvattingen aan een kritisch onderzoek te onderwerpen. ‘Toen ik wakker werd uit coma waren al mijn gedachten en herinneringen weggevaagd. Ik had een volledig geheugenverlies. Ik had er geen woorden voor, geen taal. En ik werd met bewust van mijn gebrek aan kennis van de aarde en van dit universum. Toen ik op dag zeven van de coma werd geïntubeerd en weer terugkwam naar deze wereld begon ik voor het eerst ‘bewust’ te worden in dat Intensive Care-bed. Ik zag wel dat er wezens aan het bed zaten, maar er had geen idee wie ze waren. Het waren mijn zonen, mijn zussen, mijn moeder, maar alle herinneringen aan hen waren ‘gewist’.
Odyssee
In de eerste weken en maanden van zijn herstel werden de medische details van zijn toestand duidelijk. Neurologische onderzoeken hebben laten zien hoe groot de schade was aan de cortex en wat de conditie was van de hersenen. ‘Van dat alles had ik geen idee. Alles wat ik wist was dat ik net deze fantastische odyssee had meegemaakt. Maar mijn neurowetenschappelijke kennis en mijn religieuze overtuigingen schoten om het mee te vergelijken. Dus ik begon met een schone lei, diep in het midden van een coma. En toen ik wakker werd, was het enige wat ik had, wat er op die lei was geschreven tijdens mijn week dat ik ‘weg’ was. Het leken maanden of jaren. Het leek me een veel te grote reis om samen te persen in zeven aardse dagen. Maar de realiteit is dat al mijn herinneringen verdwenen waren. Er wordt wel eens gesproken over het leven in een bewust universum. Het allergrootste inzicht dat me ten deel is gevallen is dat het bewustzijn niet in de hersenen wordt gecreëerd.’
Lenen
‘Bewustzijn wordt gefilterd door de hersenen. Dat is een groot verschil. Ons bewuste bewustzijn is iets wat we eigenlijk hebben ‘geleend’ van het universum. Alle bewuste wezens, alle levensvormen hebben een soort interactie op dit mentale niveau met het universum. Dat is een ordening van top-down oorzakelijkheid die heel duidelijk is in de wereld van de kwantumfysica. Maar ook in de kwantumfysica gaan ze de notie van bewustzijn soms nog uit de weg door aan te nemen dat elke mogelijke observatie door een voelend wezen – van alles wat er in dit universum gaande is – leidt tot vertakkingen waar de mogelijkheden zich manifesteren; op de een of andere manier volgt je geest slechts één van die paden. Niet allemaal, maar veel wiskundigen en natuurkundigen zijn 100 procent tevreden met deze manier van denken. Ze hoeven het bewustzijn er dan niet bij te betrekken. Als je simpelweg oneindig veel parallelle universums aanroept om het non-determinisme van dit alles te absorberen, hoeft dat ook niet.’
Oerbewustzijn
‘Maar er is een bewustzijn dat we allemaal delen. Het brein dient als een schuilplaats die dit oerbewustzijn toestaat zich te uiten in een zeer beperkte en lokale vorm. Veel mensen denken dat ons bewustzijn beperkt is tot het brein. Maar weet je, er zit hier – gevangen tussen mijn oren – een gelatineachtige massa van anderhalf kilo die in warme, donkere baden zweeft. Zijn zaken als ‘remote viewing’ [het op afstand zien], buitenlichamelijke ervaringen, helderziendheid en reïncarnatie-herinneringen bij kinderen te verklaren door het analyseren van die gelatine? Volgens mij niet. Dat bewustzijn is niet beperkt is tot deze kleine gelatineachtige fysieke structuur die we de hersenen noemen. De hersenen dienen als een filter dat ons toegang geeft tot dat oerbewustzijn.
Gevangenis
En dan…. dan besef je ineens dat het verschijnsel NDE alles te maken hebben met wat er gebeurt als je uit de boeien van de gevangenis wordt bevrijd De gevangenis wordt gevormd door ons brein en ons fysieke lichaam. Wanneer we bevrijd van dat gevangen-zijn komen we tot een veel grotere erkenning van ons bestaan. En kunnen we leren leven in bewuste relaties met anderen. We gaan beseffen hoe verantwoordelijk we zijn voor onze keuzes. Ik gebruik het woord materialisme, de wetenschap die ik aanbad vóór de coma, niet lichtvaardig. Maar die wetenschap heeft zelfs de pretentie te beweren dat mensen niet eens een vrije wil hebben! Dat alles wat er in je hersenen gebeurt slechts chemische reacties zijn. Stroompjes elektronen lopen door het brein en het bewustzijn is niet meer dan een illusie. Maar ik zou zeggen dat het tegenovergestelde waar is: het bewustzijn zelf is fundamenteel. De rest is illusie!
Relatie
‘Als het hindoeïsme en het boeddhisme als ze het hebben over Brachman en Atman hebben, over bewustzijn en oerbewustzijn, dan moge toch duidelijk zijn dat deze kennis al zo’n vijf tot tienduizend jaar oud is? Fascinerend, toch? Er is niets nieuws onder de zon. We zijn in onze tijd de manier waarop we naar de realiteit – en onze relatie met het universum – kijken, blijven herschikken. Wat er nu naar voren komt is een zeer positieve ontwikkeling. Dat weerspiegelt de diepe wijsheid en waarheid van spirituele tradities, zowel in het oosten als in het westen. Vijf-, tienduizend jaar geleden, waren ze al iets op het spoor. Ze waren heel erg bewust van hun verbinding met het universum en de mentale invloed van de mens op de materiele werkelijkheid. We hebben veel daarvan verloren in onze moderne cultuur. Daarom denk ik dat gebed en meditatie een aantal ongelooflijk belangrijke overtuigingen herbergen over onze ware aard en onze relatie met het universum.’
Brandstapel
Je kunt hindoe en wetenschapper zijn, boeddhist en wetenschapper, christen en wetenschapper. Het sluit elkaar niet uit. Je kunt religieus zijn en je serieus met wetenschap bezighouden. Dat is wat ik de mensen wil blijven vertellen. Weet je, in de 400-jarige geschiedenis van de wetenschappelijke revolutie zijn we in een scheidingsdenken terechtgekomen. Dat had veel te maken met de aanvankelijke vijandigheid van de kerk voor elk idee dat te maken had met geest of bewustzijn. Noem namen als Galileo, Francis Bacon, Isaac Newton en alle wetenschappers van toen. Als je de gewijde grond van de kerk met voeten trad, riskeerde je de brandstapel. Je begon je niet te graven in het bewustzijn en de geest, want dat was het territorium van God en de Kerk. Dat heeft, helaas, de wetenschappelijke revolutie en de evolutie van de wetenschap een beetje belemmerd. En tegelijkertijd: als je als neurowetenschapper gewoon de hersenen bestudeert in de verwachting dat het bewustzijn daar zit, dan loop je vast. Terwijl er veel bewijs is in de vorm van non-lokaal bewustzijn dat zegt dat we veel en veel breder moeten kijken om te leren begrijpen.’
Congruent
Nou is er een groot verschil tussen de veertig jaar geleden en nu. Je kunt het nu in de kerk gewoon over het fenomeen NDE hebben? ‘Je ziet een terugloop van de formele religies in de VS, zoals in protestantse en katholieke kerken. Maar interessant genoeg is er een parallelle beweging aan het ontstaan met een toenemende spiritualiteit. Een steeds grotere groep mensen gaan naar nieuwe kerken die ruimer zijn in hun opvattingen zitten. De beste oplossing voor dit alles dat de religies zich meer laten leiden door nabij-de-dood-ervaringen. Ik kreeg reacties van Kabbalisten, van Joodse mystici, van soefi’s, islamitische en christelijke mystici, hindoes, boeddhisten, zoroastriërs, bahai en shinto. Ik hoorde steeds weer de feedback dat mijn reis, zoals ik die beschreef in Proof of Heaven, gewoon congruent was met hun leringen.
Gouden regel
Wat dat me liet zien was dat de meditatieve tradities van alle grote religies in overeenstemming zijn met een visie van de visie van de NDE-ers op de zogeheten ‘Godskracht’. We hebben allemaal deel aan die Godskracht. Alles draait om liefde, medeleven, vriendelijkheid en vergeving. Weet je, de gouden regel Behandel anderen zoals je zelf behandeld zou willen worden, wordt in één of andere vorm geschreven in alle grote religies. Dat is de essentiële les die de NDE ons leert. Dus wat ik hoop is dat religieuze systemen door krijgen dat ze zich meer moeten richten op hun onderlinge overeenkomsten: vooral wanneer het gaat om meditatie en het centraal stellen van het gebed en andere manieren van omgaan met de oerbewustzijn van het universum.
Waarheid
Disputen over dogma’s en over juiste interpretaties van de Schriften zijn in veel opzichten een vorm van tijdverspilling. De diepste waarheden achter deze mystieke tradities zijn echt heel mooi op elkaar afgestemd… We kunnen ons daarop richten. We kunnen ons concentreren op onze gezamenlijkheid. Dat we hier zijn om elkaar te helpen. De materialistische wetenschap heeft een enorme hoeveelheid schade veroorzaakt, omdat het in de 19e en 20e en het begin van de 21e eeuw gescheiden is geraakt van de spirituele kant de realiteit. Reductief materialisme draait om afscheiding, om opdeling en vervolgens het bepalen van de wetten die de interacties tussen deze stukken regelen.
Consolideren
Maar als al men binnen al die grote tradities hier allang weet van heeft, waarom hebben we de NDE dan nog nodig? ‘Ervaringen voltrekken zich. Of we dat nou willen of niet. De grote tradities kunnen extra kracht ontlenen aan de NDE’s. De NDE’s vertellen op ervaringsniveau over de realiteit dat we spirituele wezens zijn in een spiritueel universum. Voor mij zit hier dé grote kans om te consolideren en samen te voegen. Ik ben veel meer iemand die zoekt naar overeenkomsten dan naar verschillen. Ik ben nooit een fan geweest van het uit elkaar halen van dingen om zo proberen te begrijpen hoe het geheel in elkaar zit. Want ik denk dat het veel beter is als je de dingen probeert te begrijpen van een helikopter-perspectief.’
Regeling
We hebben het protestantisme te danken hebben aan Martin Luther, die zelf een NDE had. We danken hete christendom aan Paulus die een NDE kreeg toen hij van zijn paard was gevallen op de weg naar Damascus. Het jodendom ontleent zijn bestaan aan de lichtervaring van Mozes op de berg. ‘Zoals jij en ik het zien zijnonze grote religieuze systemen allemaal afkomstig van een mens wiens verandering in zijn bewustzijn hem de bredere aard van het universum liet zien: de spirituele aard van het universum. Dat is wat ze met de mensen gingen delen Dus was ons religieuze systeem gedurende vijfduizend jaar gevormd door profeten en mystici die een NDE hebben gehad en terugkwamen op deze wereld om hun verhaal te delen. Maar in de jaren zestig van de vorige eeuw werd het universum ‘moe van die regeling’. Het universum besloot artsen technieken te geven waarmee ook ‘gewone’ patiënten met een hartstilstand konden worden gereanimeerd. En zo bevolkten we sinds de late jaren zestig de wereld met tientallen miljoenen zielen die naar ‘de andere kant’ waren geweest en terugkwamen. Dat is geen toeval.’
Hondenhersenen
De aard van het universum gehad is toch veel te groot voor ons kleine denkraam? Te groot om te begrijpen? ‘Sterker nog. Het is – om ik nu kijk vanuit mijn wetenschappelijk inzichten of vanuit mijn ervaring – een complete mythe. Om te verwachten dat de menselijke geest en de menselijke woordelijke conversatie ooit volledig de werking van het universum in zijn geheel kan beschrijven. Laat ik een voorbeeld nemen dat ik graag gebruik: we hebben twee geweldige honden. Ze zijn erg slim, kennen de regels van het huis en ze bedenken een heleboel dingen. Maar ja, ik kan gaan zitten en vervolgens met mijn hond praten over dubbele speciale relativiteit tot ik een ons weeg. Er zijn dus bepaalde beperkingen in die hondenhersenen die me vertellen dat mijn hond nooit de dubbele speciale relativiteit zal begrijpen, hoe hard ik het ook probeer. En hetzelfde gaat op voor mensen die proberen te begrijpen en dat overbrengen met taal. Het probleem is dat taal grote beperkingen kent. Ik geloof dat dieren een zeer rijk geestelijk leven hebben, maar ze hebben geen taalkundig brein en van zaken als reïncarnatie zullen ze geen begrip hebben. Ik houd van de manier waarop Michael Persinger het in een van zijn boeken (Untethered Soul, oproepen van stemmen in het hoofd) zegt: het betreft een klein deel van mijn taalkundige brein. Die maakt hier deel uit van mijn temporale kwab. Het is niet groter dan dat. Dat taalkundige brein, hoewel heel belangrijk, is niets meer dan je ‘vervelende kamergenoot’. Je kunt niet op die vervelende kamergenoot vertrouwen als het gaat om het overbrengen van de diepste waarheden over het universum. Maar het belangrijke onderscheid is dat een individueel mens veel meer inzicht kan krijgen door het verkennen van het bewustzijn door de verschillende toegewijde manieren om ‘naar binnen te gaan’.
Tijdstroom
Iemand zet eens een keer. ‘Je bent een aardige kerel, maar je spoort niet, want je gelooft in God. Ook Eben Alexander is een goeie vent, maar hij heeft één probleem. Hij gelooft in God. Is er maar één hemel op aarde? Slechts één dimensie? Of misschien duizend of een miljoen? Eben daarover: ‘Het laagste domein is het materiële domein rond het vier-dimensionale ruimtetijdfenomeen. Daarnaast heb je verschillende lagen van steeds verfijndere spirituele realiteiten. Hoe verder je gaat, hoe dichter je bij de Kern van het universum komt: de Godskracht. In het domein van de Kern is ons bewustzijn daadwerkelijk één met die pure Godskracht.’
Gewaarzijn
In de eenwording met deze Godskracht ervaar je niet zozeer dat je ‘in God gelooft’. maar dat je ontdekt dat God de Kern van het bewuste gewaarzijn is. Ik denk dat nabij-de-dood-ervaarders daar dichterbij komen, omdat ze voorbij dat proces van sterven gaan en vervolgens gereïncarneerd worden. Maar één worden met God is iets waar mijn religieuze opvoeding, in de Methodistische Kerk in North Carolina, mij zeker niet op heeft voorbereid. Al ben ik er toch van overtuigd dat dat het geval is. Het komt er dus eigenlijk op neer dat ik voor de uitdaging sta om een soort van herdefiniëring van sommige semantische kwesties te komen. Want ik zie dat de echte oorzaak van ons bewuste gewaarzijn zijn origine heeft in de oneindig liefhebbende Godkracht.
Baken
‘Een ander belangrijk ding is dat ik eerst niet zag, namelijk duisternis en kwaad als één reeks van krachten aan de ene kant en Helderheid, Licht en God aan de andere kant. En dat er altijd sprake is van strijd tussen die twee. Maar het werd me duidelijk dat je in feite alleen Licht, Liefde en Godskracht hebt. Alles wat we hoeven te doen is te dienen als een baken van licht om de Liefde te delen met anderen. Ik ben gekomen tot een ander begrip van de relatie die ik heb met God en de hemel. In feite is de hemel hier overal om ons heen. Dit is waar we ons werk gedaan moeten krijgen.’
Lijden
Maar we hebben daar toch geen NDE’s voor nodig.? We hoeven niet te lijden in de wereld om tot bewustzijn van het leven te komen. ‘Ik denkdat die uitdagingen ons – geïnspireerd door de NDE- ons naar een hoger niveau kunnen brengen. Als we gewoon de loterij zouden winnen en op ons dure jacht zouden gaan zitten en champagne drinken, zouden onze zielen nooit enige vooruitgang boeken. Dat is het belangrijkste: NDE’s zijn erg leerzaam, niet omdat ze je geruststellen dat je levenseinde niet het einde van je bewustzijn is, maar ze hebben ons diepgaand geïnstrueerd hoe we onze levens op deze planeet moeten leven.
Meer lezen over de nabij-de-dood-ervaring: https://uitgeverijvanwarven.nl/product/het-geheim-van-elysion/